Open Monumentendag Duivendrecht

Op 13 september is het weer zover… Open Monumentendag in Duivendrecht. Georganiseerd door het Comité Open Monumentendagen 2025 Ouder-Amstel.
Natuurlijk doen enkele ‘oude bekenden’ weer mee, maar dit jaar zijn enkele bijzondere plekken voor het eerst open, of voor het eerst sinds geruime tijd. Lees hieronder meer…

Officiële opening en een lezing over de bijzondere Rijksstraatweg

De Open Monumentendag in Duivendrecht wordt om 12 uur in het Dorpshuis officieel geopend door wethouder Rineke Korrel, die onder andere Cultuur in haar portefeuille heeft.

Er is in het Dorpshuis natuurlijk ook gelegenheid om dorpsbewoners te ontmoeten onder het genot van een kop koffie of thee met iets erbij, of een glas fris. Ondertussen kunt u verschillende leuke routes afhalen. Er is een wandelroute door het dorp, een fietsroute naar Ouderkerk en dit jaar voor het eerst, een fotopuzzeltocht voor kinderen. De routes kunt u ook hier downloaden om zelf uit te printen: wandelroute, fietsroute, fotopuzzeltocht (de fotopuzzeltocht is echter pas vanaf 13 september op deze plek beschikbaar).

Na de officiële opening wordt de Rijksstraatweg in het zonnetje gezet. Kom naar de korte presentatie over deze bijzondere weg, zijn rijke geschiedenis en de prachtige huizen erlangs! Wist u dat de Rijksstraatweg – vroeger de Duivendrechtselaan genoemd – al in de 13^e eeuw ontstond tijdens de veenontginning? De Duivendrechters noemden hem ooit ‘de Parijse weg’.

Adres: Dorpshuis, Dorpsplein 60
Open: 11 tot 16 uur
NB: om 13.15 kunt u meelopen met historica Jo Blom voor een wandeling door het dorp, eindigend met een rondleiding door de Urbanuskerk.

Het clubhuis van de Amsterdam Old Course

Amsterdam Old Course is niet alleen de oudste golfbaan van Amsterdam, maar ook een van de acht nog bestaande banen in Nederland die ontworpen zijn door het legendarische architectenbureau Colt, Alison & Morrison. Een uniek ontwerp met een rijke historie.

Het karakteristieke clubhuis met rieten dak werd officieel geopend op 13 april 1935, gevolgd door de feestelijke ingebruikname van de championship course op 14 september van datzelfde jaar. Het gebouw is een zeldzaam ontwerp van de gerenommeerde Amsterdamse architect Philip Anne Warners (1888–1952) en is zijn enige creatie in de gemeente Ouder-Amstel. Daarmee is het niet alleen bijzonder, maar ook uniek in zijn soort.

Warners, bekend als de architect die het luxe appartementsgebouw naar Amsterdam bracht, liet zijn stempel na in onder andere de Apollolaan, Emmastraat en Stadhouderskade. Het clubhuis van Amsterdam Old Course is een prachtig voorbeeld van landhuisarchitectuur met invloeden van de Amsterdamse School – stijlvol, tijdloos en harmonieus ingebed in het groene landschap.

Adres: Zwarte Laantje 4, Duivendrecht
Open: zaterdag 13 september van 10 tot 15.30 uur
NB: Uit veiligheidsoverwegingen is de golfbaan zelf niet toegankelijk

Het Geheim van Molenkade 26

Op het eerste gezicht valt het huis misschien niet zo op: niet al te groot… niet al te breed… grijs metselwerk? Maar als je beter kijkt gaat er een en ander opvallen. Het huis heeft een flauwe trapgevel, er staat een bol bovenop en er staan twee stenen vazen aan weerszijden van het balkon. Ook is het geen metselwerk… het is graniet!

De eerste bewoner was een granietwerker van Italiaanse afkomst. De vloeren in de gang en in de keuken zijn in zijn geheel vervaardigd van granito, ingelegd graniet, of terrazzo. Het klapstuk in het huis is de trap. Deze kromt zich naar boven, in de kleuren zwart, wit, groen en rood met een leuning van geel terrazzo. De wand is ook ingelegd met deze kleuren, en aan de wand en op de vloer bij de voordeur bevinden zich vlindermotieven in maar liefst 5 kleuren (waaronder die van de Italiaanse vlag!).

Adres: Molenkade 26
Open: zaterdag 13 september van 12 tot 16 uur

De Kleine Kerk

Een gebouw met een eeuw aan geloof, samenwerking en gemeenschap onder één dak. Wat begon in een eenvoudig schoolgebouw tegenover de huidige kerk, groeide uit tot een volwaardig kerkelijk thuis voor de protestantse gemeenschap in Duivendrecht.

Op 17 oktober 1923 werd de eerste steen gelegd en op 10 april 1924 werd de kerk in gebruik genomen als evangelisatiegebouw voor de hervormden binnen de Ouderkerkse gemeente. In 1943 kreeg het kerkgebouw officieel de status van Nederlands Hervormde Kerk binnen de Duivendrechtse gemeente. Vanaf de jaren zeventig deelden hervormden en gereformeerden steeds vaker het kerkgebouw, wat in 1988 leidde tot een federatie. Sinds 2005 maakt de kerk deel uit van de Protestantse Kerk in Nederland (PKN).

De kerk heeft een eenvoudige buitenkant. Toch zijn er enkele mooie details zichtbaar. Mooi zijn de details in het metselwerk, met patronen in reliëf en door een afwisselende richting van de bakstenen. Ook de zogenaamde ‘ladderramen’ aan de voor- en zijkant passen helemaal in de tijd van de bouw; het was immers de tijd van de Amsterdamse School. 

Adres: Rijksstraatweg 129
Open: zaterdag 13 september van 13 tot 16 uur
NB: De Kleine Kerk is ook op zondag 14 september open, maar alleen voor het gratis concert met muziek door 4Latin, die de kerk laat swingen. Aanvang: 15 uur.

Boerderij Mijn Genoegen, oprijlaan en erf

Het spijt ons dat dit monument dit jaar wegens omstandigheden is komen te vervallen.

Boerderij Wintershoven, erf en galerie

Boerderij Wintershoven, oorspronkelijk bekend als Sophia’s Hoeve, werd gebouwd in 1883. De eerste steen werd gelegd door Johannes van Klooster. Sinds 2003 is de boerderij een rijksmonument; de restauratie vond plaats in 2004-2005.

De boerderij is gespiegeld aan de Anthoniushoeve, gelegen aan de linkerzijde. Het zomerhuis is later toegevoegd en gebouwd in een rijkere, enigszins afwijkende stijl. Het voorhuis en de achterliggende stallen zijn opgetrokken in halfsteens metselwerk, met verstevigingen in de zijgevels in de vorm van houten muurstijlen en gemetselde penanten. Het zomerhuis daarentegen is gebouwd in steens metselwerk, wat een luxere uitstraling geeft.

Aan de linkerzijde bevinden zich grote, hoge deuren die vroeger toegang gaven tot de wagenberging. Achter deze ruimte lag de paardenstal. Zowel het voorhuis als het zomerhuis zijn voorzien van windveren, elk uitgevoerd in een eigen stijl.

Adres: Rijksstraatweg 224
Open: zaterdag 13 september van 12 tot 17 uur
NB: de boerderij zelf is niet open

Sint Urbanuskerk

Deze rooms-katholieke kerk is gewijd aan de heilige Urbanus I, paus van 220 tot 230. De huidige kerk, ontworpen door architect Th. Asseler, is gebouwd in neoromaanse stijl en werd in 1879 ingewijd. Daarvoor stond op deze plek een waterstaatskerk uit 1853, waarvan nog delen zichtbaar zijn in de pastorie. De geschiedenis van het godshuis gaat echter verder terug: al in 1350 stond hier een kapel. In 1461 verleende Paus Pius II toestemming om er de Heilige Mis te mogen vieren.

Opvallend aan deze dorpskerk zijn de twee torens – een zeldzaamheid. Ze bestaan elk uit drie geledingen met een torenspits, waarbij de onderste geledingen en de spitsen onderling verschillen. In de jaren zeventig en tachtig van de twintigste eeuw wist het kerkbestuur, samen met pastoor Laan, te voorkomen dat het treinstation ten koste zou gaan van kerk en pastorie. Dankzij hun inzet werden de plannen aangepast, waardoor beide behouden konden blijven.

Hoewel de stijl hoofdzakelijk neoromaans is, zijn ook andere architectonische elementen in het gebouw verwerkt. Het interieur bevat tal van bijzondere objecten, waaronder enkele afkomstig uit eerdere kerkgebouwen op deze plek. Een mooi voorbeeld is de 18e-eeuwse preekstoel.

Adres: Rijksstraatweg 230
Open: zaterdag 13 september van 12 tot 16 uur

Café Restaurant Lotgenoten

Moe van de rondwandeling door het dorp en zin in een drankje en een hapje? Café Restaurant Lotgenoten is op zaterdag 13 september bij uitzondering open vanaf 14.30.

Het café vervult op deze plek al eeuwen een horecafunctie. Voor 1730 bevond zich hier een wijntapperij met kolfbaan. Het café stamt dus al uit de tijd van paard en wagen. Hier konden de paarden uitgespannen worden en op adem komen en de mensen wat eten en drinken, een echte ‘uitspanning’ dus. Het etablissement heeft de volgende namen gehad; “De Katuil”, “Van ’t Klooster”, “Van Es”, “Wiegmans”, “De Witte Griffioen” alias café “Rinaldo”, “De jonge Prins” en nu “Lotgenoten” (nu bewoond en geëxploiteerd door de familie Lotte). Voorheen was er aan de rechterzijde een stalling voor paarden van bezoekers en kerkgangers. Eeuwenlang waren deze tapperij en het inmiddels verdwenen café “Zomerlust”, nabij de Weespertrekvaart de enige horecagelegenheden in Duivendrecht. Later kwam ook het café ‘Brugzicht’ aan het andere eind van de Rijksstraatweg, maar deze is enkele jaren geleden omgebouwd tot twee woningen.

Adres: Rijksstraatweg 215
Open: zaterdag 13 september vanaf 14.30 uur

Bron foto’s:

Clubhuis Old Course, Wintershoven en Urbanuskerk: Piet de Boer
Molenkade 26: Keij en Stefels
Kleine Kerk en Lotgenoten: Stichting Oud-Duivendrecht

Bas Smeulders