Het geheim van Molenkade 26

In deze aflevering van de serie lichten we één pand uit, en wel Molenkade 26. Op het eerste gezicht valt het huis misschien niet zo op: niet al te groot… niet al te breed… grijs metselwerk? Maar als je beter kijkt gaat er een en ander opvallen. Het huis heeft een flauwe trapgevel, er staat een bol bovenop en er staan twee stenen vazen aan weerszijden van het balkon. Ook is het geen metselwerk… het is graniet! 

Achter het graniet zit een verhaal, en daarvoor gaan we terug in de tijd, en wel naar 1923. In dat jaar kocht Domenico Antonio Togneri het perceel. Waarschijnlijk kocht hij het voor zijn dochter die in het jaar daarop in het huwelijk trad met Antonio Sfreddo. En Antonio was, jawel… granietwerker! 

Antonio heeft het huis in 1926 voor zichzelf laten bouwen, vandaar de granieten bekleding aan de gevel en de bol en de twee vazen, die ook vervaardigd zijn van (ingelegd) graniet. Aan de binnenkant heeft Antonio’s ontwerper zich helemáál kunnen uitleven. De vloeren in de gang en in de keuken zijn in zijn geheel vervaardigd van granito, ingelegd graniet, of terrazzo. Het klapstuk in het huis is de trap. Deze kromt zich naar boven, in de kleuren zwart, wit, groen en rood met een leuning van geel terrazzo. De wand is ook ingelegd met deze kleuren, en aan de wand en op de vloer bij de voordeur bevinden zich vlindermotieven in maar liefst 5 kleuren (waaronder die van de Italiaanse vlag!). Enfin, u kunt het zelf beoordelen op de foto’s!

Antonio Sfreddo was niet alleen eigenaar van het huis, hij had er ook een bedrijf. Dat is goed te zien op de uitvergroting van een foto uit 1934. De naam ‘A. Sfreddo’ prijkt op het hoekpand! De tekst links ernaast is helaas niet goed te lezen, maar zal waarschijnlijk iets zijn geweest als ‘granietwerken’. En dit pand bestaat nog steeds: het is nu het eerste pand op de Molenkade, nummer 21. Zoals eerder in deze serie al vermeld zijn alle lagere nummers gesloopt voor de aanleg van de Gooiseweg en de nieuwe Duivendrechtse brug. Het verhaal gaat dat de huizen tussen nummer 21 en 26 ook van hem waren, gebouwd voor zijn werknemers en hun gezinnen. Dat kwam in die tijd vaker voor. 

In het vreemdelingenregister werd in 1936 bijgeschreven dat Antonio in dat jaar zijn zaak overgedaan heeft aan een aantal landgenoten, al ‘hield hij de controle over de gang van zaken’. Gegevens daarna ontbreken, maar het huis is tot 1962 nog eigendom van -waarschijnlijk- de zoon van voornoemde Togneri (Petro Juliano Togneri, toen consul-generaal van de Staat der Nederlanden in Frankrijk), en Antonio Sfreddo, inmiddels 67 jaar, ‘zonder beroep’ en verhuisd naar Zuid-Afrika.

In 1962 wordt het pand verkocht aan Willem Noordman. Noordman was huisschilder, en huurde het pand al enige tijd. Zijn vrouw had volgens de overlevering een hekel aan de granito trap omdat zij deze van de inwonende schoonmoeder veelvuldig moest schrobben. Ze hebben daarom de vloeren bedekt met vloerbedekking en de muren met houten schrootjes.  

Nadat Willem Noordman in 1992 was overleden heeft zijn weduwe, Petronella Prins op haar beurt in 1993 het huis verkocht aan Klaas Schilperoort en Bertie Bobeldijk. Klaas en Bertie vertellen daarover: “In 1990 hadden we van de zwager van Bertie vernomen dat de heer Noordman, bevriend met de vader van de zwager, erover dacht de woning te verkopen. Daarop besloten we de woning eens van buiten te bekijken. De familie Noordman zat voor het raam dus hadden ze ons meteen in de smiezen. Dat was een beetje gênant dus besloten we gewoon aan te bellen en ons verhaal te doen. Ze waren verbaasd dat wij al gehoord hadden van de voorgenomen verkoop, maar na een gezellig praatje met een sherry’tje zeiden ze dat als zij tot verkoop zouden overgaan wij de eerste gegadigden zouden zijn. Mevrouw Noordman heeft inderdaad woord gehouden, waarvoor wij haar zeer dankbaar waren.”

Grappig is ook te vermelden dat Bertie en Klaas zich bij de koop totaal niet bewust waren van de schat onder de vloerbedekking en achter de schrootjes en bij de renovatie kwam de verrassing aan het licht! In de loop van de daaropvolgende jaren is in het huis een aantal terrazzovloeren hersteld of in oude stijl aangebracht. Klaas en Bertie wisten ook nog te vertellen dat op de pilaar van de trap een prachtige grote granito vaas gestaan heeft, maar die hebben de Italianen in 1962 bij de verhuizing meegenomen.

Sinds juli 2022 zijn Judith de Jong en Marcelo de Andrade Oliveira en hun zoon Luca de trotse bewoners van Molenkade 26. Judith en Marcelo vielen meteen voor de trap en de charme van de rest van het huis. “Prachtig dat zulk vakwerk al honderd jaar meegaat. We genieten er elke dag van. Een huis met zo’n historie is iets om te koesteren.”

Bas Smeulders

Met heel veel dank aan Judith, Marcelo en Luca voor hun gastvrije ontvangst en het kijkje in hun huis, en aan Judith voor haar historisch onderzoek naar de verhalen achter het huis en haar bewoners.

Hoofdfoto en Foto’s interieur: Keij & Stefels makelaars.
Foto Molenkade 1934: Dienst der Publieke Werken, afdeling Stadsontwikkeling. Stadsarchief Amsterdam.