Ga naar de inhoud

De Molenkade – boekbinderij Kusters

Een van de grotere bedrijven die zich op de Molenkade hadden gevestigd was Boekbinderij Kusters, op nummer 44. 

Het bedrijf werd in 1869 opgericht in Den Bosch en verhuisde in 1898 naar Amsterdam, aanvankelijk op verschillende adressen. In 1905 verhuisde het bedrijf naar de Nieuwe Achtergracht en in 1914 naar de St Willibrordusstraat. In 1940 betrokken ze een splinternieuw, groot pand aan de Molenkade in Duivendrecht. 

De foto bovenaan dit artikel werd gemaakt in 1972. Op de vergroting hierboven is duidelijk de naam van het bedrijf te zien. Let ook op de slogan op de fabrieksramen: “’n boek, altijd welkom”. 

Ter herdenking van hun 70-jarig bestaan en de ingebruikneming van de nieuwe fabriek werd er een herdenkingsalbum samengesteld. Dit prachtig vormgegeven boek is in het bezit van het Stadsarchief Amsterdam en is ook online te bekijken. In 1972 is een korte geschiedenis van het bedrijf opgeschreven, dat ook online te zien is. Er is overigens meer archiefmateriaal in het bezit van het Stadsarchief, ongeveer een halve meter, met als bijzonderheid dat alles ingebonden is, een boekbinderij waardig! 

Twee pagina’s uit het herdenkingsalbum uit 1940. Het album is zeer verzorgd en bevat vele foto’s uit de begintijd, maar vooral van de bouw van het pand aan de Molenkade.

In de beginjaren werkte het bedrijf erg ambachtelijk en verzorgden ze het betere bindwerk, zoals misboeken en missalen. Het papier werd met de hand gevouwen, genaaid en ingebonden. Een verguldpersje was een van de weinige aanwezige machines. In de jaren-30 werd er in de eerste 8 maanden van het jaar gewerkt met 60 mensen. Echter, in het laatste kwartaal, het hoogseizoen voor de binderij, wel met het dubbele aantal. De helft werd dan jaarlijks, rond Kerstmis ontslagen, en in oktober van het volgend jaar weer aangenomen… duidelijk andere tijden! In de jaren-50 verwierf het bedrijf naam met het uitbrengen van de zogenaamde Kusters-agenda’s; ze golden als voorbeeld voor wat er met vakmanschap kon worden bereikt. 

Links: een advertentie uit 1961 in de catalogus voor de ‘Kerkeveiling’, om geld op te halen voor de Urbanuskerk. Rechts: een advertentie van vóór 1952, omdat tot die tijd telefoonnummers nog slechts 5 cijfers hadden. 
Een erepenning van de boekbinderij, uit 1940. Erepenningen werden in zekere oplage gemaakt en aan de keerzijde werd de naam van de ontvanger ingegraveerd, bijvoorbeeld bij een jubileum. Op de voorzijde de wapens van Ouder-Amstel en Amsterdam en het gezicht op het nieuwe gebouw aan de Molenkade. Op de achterzijde de inscriptieruimte binnen een sierrand met gekroond rijkswapen. De penning was van zilver, met een doorsnede van 50 mm en had een gewicht van 40 gram. 

Over de laatste geschiedenis van het bedrijf is weinig bekend. In 1976 is het bedrijf nog actief als ‘Kusters’, maar in 1982 lijkt het gefuseerd te zijn met Klompé. Het boek ‘De laatste der mannenbroeders’ van Maarten Schakel uit 1982, bijvoorbeeld, is gebonden bij Klompé-Kusters, Duivendrecht.

Momenteel zit op dit adres de firma Goedkoop Bouwmaterialen. Op luchtfoto’s is te zien dat het fabrieksgedeelte aan de achterkant nog intact lijkt, maar het bakstenen kantoorgedeelte aan de voorkant is vervangen.  

Indien u meer informatie heeft over de (latere) geschiedenis van Boekbinderij Kusters houden wij ons van harte aanbevolen en kunt u onderaan dit artikel reageren of contact opnemen met info@stichting-oud-duivendrecht.nl.

Foto Molenkade: J.M. Arsath Ro’is, Stadsarchief Amsterdam. 
Afbeeldingen herdenkingsalbum: Stadsarchief Amsterdam
Foto erepenning: Mevius Numisbooks, Vriezenveen