Jacco en Bregje Ruijs-Witjes zijn de gelukkige eigenaren van d’ Oude School, een gemeentelijk monument midden in Duivendrecht. Momenteel wonen Jacco en Bregje nog aan de Linnaeusparkweg, in een woning bestaande uit begane grond en souterrain. Maar binnenkort verhuizen ze naar hun nieuwe woning.
Zij zijn in 2011 vanuit de Jordaan naar de Watergraafsmeer verhuisd. Hun oudste zoon Noud was toen al geboren. Pim en Toon kwamen in de jaren daarna. Voor een jong gezin was het prima wonen op de Linnaeusparkweg… Toch was het soms wel wat behelpen met de slaapkamers in het souterrain. Enkele jaren geleden zijn ze daarom op zoek gegaan naar iets wat op de langere termijn ook geschikt is. Een plek waar bijvoorbeeld alle drie de jongens een eigen kamer hebben om hun huiswerk te maken. Aanvankelijk zochten ze naar woningen met één kamer extra. Maar door de moeilijke huizenmarkt ging het niet snel. Totdat Jacco de Oude School op Funda voorbij zag komen. Het liep storm. Er waren wel 4 kijkdagen nodig om alle belangstellenden de kans te geven te komen kijken. Sommige potentiële kopers namen zelfs al architecten en makelaars mee, en waren al druk aan het meten.
De Oude School in 2023, vlak voordat de werkzaamheden begonnen.
De plannen
Jacco en Bregje zijn toen maar eens goed gaan nadenken over wat ze met het pand zouden kunnen doen. Twee woningen? Dat kon in principe want de gemeente had het over maximaal 4! Maar zelfs bij 2 woningen zou het vanwege de bouwrestricties behorende bij het monumentale karakter moeilijk zijn geweest om overal voldoende licht binnen te krijgen. Ook zou dan buiten, bij de toekomstige tuin, te veel ruimte verloren gaan aan parkeerplaatsen. Ook een combinatie van wonen en een commerciële functie zagen Jacco en Bregje vanwege de rompslomp naast hun drukke banen niet zitten. Het werd dus één woning.
Met dat in gedachten hebben ze een bod uitgebracht waarbij ze tegelijk hun plannen met het gebouw uiteen hebben gezet. Het monumentale deel van het gebouw zal in zijn waarde gelaten worden, de leslokalen worden niet in hokjes verdeeld, en de zolder krijgt vanwege de aantasting van de monumentale aanblik geen woonfunctie. Tevens willen ze een deel van het gebouw enkele keren per jaar kunnen openstellen voor een maatschappelijk doel, bijvoorbeeld voor een expositie van (beginnende) kunstenaars.
In augustus 2022 kregen ze te horen dat hun de koop gegund was. Er moesten nog wel wat juridische afspraken worden gemaakt en documenten getekend. Hierin werden de plannen vastgelegd.
In de afgelopen jaren is er veel tijd nodig geweest voor de vergunningen. Het bestemmingsplan moest gewijzigd worden van ‘maatschappelijk’ naar ‘wonen’, maar dat had vanwege de kleine schaal van het gebouw weinig voeten in de aarde. De bouwvergunning daarentegen was veel lastiger want voordat een monumentaal pand verbouwd mag worden moet er een bouwhistorisch onderzoek plaatsvinden. Dat moesten ze dus ook nog snel ‘even’ regelen.
Het regelen van de vergunningen was dus een tijdrovende zaak, maar had als voordeel dat er ondertussen veel tijd was om de conditie van het pand goed in beeld te krijgen. Er werd precies duidelijk waar er gebreken zaten, waar er houtworm zat, en hoe het met de fundering gesteld was. Hierdoor zijn er later en tijdens de verbouwing, nauwelijks nog onverwachte dingen aan het licht gekomen. Zo is het hele proces redelijk ontspannen verlopen.
Geschiedenis van d’Oude School
Tot 1913 was er maar één school in Duivendrecht: een openbare school. Toen in dat jaar de katholieke St Joannesschool werd geopend verdwenen de katholieke kinderen daarnaartoe en in de jaren erna ontstond de wens van de protestantse gemeenschap een eigen school op te richten. Dat gebeurde in 1919 en enkele jaren later, in 1925, werd de protestants-christelijke school geopend. In 1930 al werd er een 4e leslokaal bijgebouwd. In bijna 50 jaar hebben hier tal van Duivendrechtse kinderen les gehad. Veel verhalen van die tijd zijn bewaard gebleven en te vinden op de website van Stichting Oud-Duivendrecht. In 1973 echter werd het scholencomplex De Zonnehof geopend en verhuisde de school. Het pand bleef achter en diende door de jaren heen als opslagruimte voor de plantsoenendienst, als serverruimte voor de gemeente en als bibliotheek. Ook had aquarellist Ton Albers er 38 jaar zijn atelier. Eind-jaren 90 werd de school flink verbouwd, en werd ook een aanbouw gerealiseerd. Een grote verbouwing dus, maar dat kon omdat de school toentertijd nog geen monument was. De verbouwing was nodig om het gebouw beter geschikt te maken voor de maatschappelijke functie die het zou krijgen: activiteitencentrum voor (oudere) bewoners van Duivendrecht, georganiseerd door stichting Coherente. Er kwam bijvoorbeeld een keukentje en een invalidentoilet. Toen in 2015 op het Dorpsplein het vernieuwde Dorpshuis geopend werd, verdween de noodzaak van een tweede activiteitencentrum in het dorp en werd het gebouw in 2021 te koop gezet.
Het notulenboek uit 1917 van de oprichting van de school werd teruggevonden op zolder!
Vernieuwing, behoud en herstel
De aanbouw eind jaren ‘90 is erg jammer geweest voor wat betreft de monumentale aanblik van de school. Dat zien Jacco en Bregje ook wel. Toch is daardoor de huidige verbouwing voor hen een stuk gemakkelijker geworden. De aanbouw is namelijk geen onderdeel van het monumentale gedeelte en daar kon dus veel ‘licht’ gerealiseerd worden. Op het dak werd een bovenlicht geplaatst en in de muur kwamen grote tuinramen.
Bij de plannen voor het gebouw hadden Jacco en Bregje al aangegeven dat ze het pand duurzaam wilden maken door isolatie en zonnepanelen. Door de energiecrisis, die kwam nadat de koop getekend was, werd het duidelijk dat er nog meer maatregelen nodig waren. Ze hebben daarvoor een energieadviseur in de arm genomen die het hele gebouw heeft doorgerekend. Hier kwamen erg goede tips uit. Alle warmtelekken werden in kaart gebracht, maar ook kwam er bijvoorbeeld uit dat het bovenlicht niet te groot moest worden vanwege de hitte in de zomer. Ook kwam er een advies over hoe de zolder het best geïsoleerd kon worden. Bij alle zaken rondom isolatie betekent ‘goed is goed genoeg’, want bij een oud monumentaal pand kun je niet alle warmtelekken geheel vermijden. Uiteindelijk werd duidelijk hoeveel vermogen nodig was om de woning comfortabel te maken. Een deel van de benodigde energie wordt overigens gewonnen door een warmtepomp die gebruik maakt van aardwarmte.
Met de aanpassing van het interieur van de school zijn Jacco en Bregje ook bezig geweest. Zo zijn er losse elementen in de klaslokalen geplaatst, zodanig dat de monumentale raampartijen intact gelaten konden worden. Deze elementen, een vondst van Jacco, bevatten bijvoorbeeld een slaapkamer, inbouwkasten, en een heuse klimwand. Ook de keuken heeft hij ontworpen. Die wordt overigens pas aan het eind van de verbouwing geplaatst. Op de vloer van de aanbouw komt een tegelvloer in een zelfontworpen patroon en in de lokalen komen houten vloeren. In de lange gang langs de lokalen wordt de oorspronkelijke granitovloer hersteld. Oorspronkelijk zaten er in de muur van deze gang veel verspringingen, vanwege deuren, kasten, nissen en wc’s. In het deel van de aanbouw is de oorspronkelijke gang tijdens de verbouwing in de jaren 90 verdwenen, maar in de oostzijde van de gang kon dit patroon in ere worden hersteld,. Ook heeft het tegeltableau dat bij de ingang van de aanbouw stond en herinnert aan de opening in 1925, uiteraard, een mooie nieuwe plek gekregen.
Een deur tussen de lokalen wordt ontdekt!Het tegeltableau dat herinnert aan de oprichting van de school.
De werkzaamheden
In de zomer van 2023 was de vergunning voor de verbouwing klaar. De hype wat betreft de bouw- en materiaalkosten was wel zo’n beetje voorbij en een aannemer was dus vrij snel gevonden (uit hun huidige buurt). Rond Kerst 2023 werd er dan eindelijk begonnen!
De verbouwing loopt voorspoedig. Hier en daar zijn er kleine dingetjes misgegaan zoals het plaatsen van stopcontacten waar inmiddels de wandverwarming was aangelegd, maar dit soort dingetjes werd meestal vermeden omdat ze één keer per week met de aannemer door het pand liepen. Er is een achterstand van ongeveer een maand maar de verwachting is nu dat ze in oktober 2024 kunnen verhuizen. In de tussentijd worden de vloeren nog gelegd, wordt er geschilderd en wordt de keuken geplaatst.
Terugkijkend concluderen ze dat het een hele reis is geweest; het heeft hen veel energie gekost en er zijn ook zeker offers gebracht. Maar het was de moeite waard. Jacco: ‘het was een leuk project maar pittig’. Ze kijken ook uit naar hun nieuwe woonomgeving; dorps, groen en autoluw. Fijn voor de kinderen, die overigens gewoon op hun school kunnen blijven in de Watergraafsmeer. En de buurt… heeft hen warm onthaald! Ze hebben er heel veel zin in!
Open Monumentendag
Bent u nieuwsgierig geworden naar hoe de school er nu uitziet? Kom dan kijken op zaterdag 14 september tijdens de Open Monumentendag. De school is open tussen 12.00 en 16.00 uur. U kunt een praatje maken met de nieuwe bewoners en verhalen en anekdotes lezen over het gebouw en de schooltijd van weleer.
