Ga naar de inhoud

Gemeentelijk monument: Mijn Genoegen

Gegevens

AdresRijksstraatweg 186 1115 AV Duivendrecht
Kadastraal nr. Sectie B nr. 4004
Gemeente:Ouder Amstel
Bouwjaar:onbekend (eerste bebouwing tussen 1832 en 1850) onbekend
Architect:Agrarisch bedrijf
Oorspronkelijke functie:Wonen
Huidige functie:11-05-2017 & 07-07-2017
Datum van opname:Rijksstraatweg 186 1115 AV Duivendrecht
Kadastrale gegevens

Kadastrale kaart

Waardering

Cultuurhistorische waarde

De voormalige veeteelt boerderij Mijn Genoegen met boerenerf en het omringende open gebied zijn onderdeel van de agrarische ontstaansgeschiedenis van Duivendrecht en zijn daarmee van cultuurhistorische waarde.

Stedenbouwkundige, landschappelijke en ensemble waarde 

Mijn Genoegen is onderdeel van het historisch gegroeide lint langs de

Rijksstraatweg. Op deze plek is het van oorsprong open en agrarische landschap nog zichtbaar. Bovendien maakt de markante bebouwing van een boerderij als Mijn Genoegen de oorspronkelijke functie van de Rijksstraatweg als doorgangsroute zichtbaar. Het monumentale hek, de oprijlaan met bomenrij, de sloten die het perceel begrenzen, de boomsingels, de kapberg en de open weidegrond rondom de boerderij zijn voor de beleving van het complex van doorslaggevende betekenis.  Boerderij Mijn Genoegen en de omgeving zijn van groot stedenbouwkundig en landschappelijk belang voor Duivendrecht en als zodanig ook binnen de Amsterdamse context. 

Architectonische waarde

Mijn Genoegen is exemplarisch voor de agrarische bouwkunst in Duivendrecht in de 19en vroege 20e eeuw. In het exterieur zijn bouwkundige elementen behouden gebleven die kenmerkend zijn voor de bouwkunst van deze periode. In de 20e eeuw hebben verschillende verbouwingen plaatsgevonden, waardoor onderdelen van het pand niet origineel behouden gebleven zijn. Mijn Genoegen is van hoge architectonische waarde. Nader bouwhistorisch onderzoek is gewenst om de bouwgeschiedenis van het complex in kaart te brengen. 

Bijzonderheid en zeldzaamheid 

Mijn Genoegen is als een van de weinige boerderijen nog aan het voormalige lint van Duivendrecht behouden gebleven. Bovendien is het de enige boerderij met een monumentale oprijlaan met bomensingel in het verstedelijkte Duivendrecht. Het is een uitzonderlijk landelijk complex in een hoog stedelijk gebied. Daarmee kan aan het ensemble een hoge zeldzaamheidswaarde toegekend worden. 

Gaafheid

De opstallen en het erf zijn herkenbaar als voormalige boerderij en zijn als geheel gaaf behouden gebleven. Het voorhuis van het hoofdgebouw is in de jaren ’80 van de 20e eeuw op historiserende wijze en met hergebruik van oude materialen herbouwd. Het exterieur is van monumentale waarde, de elementen van het interieur die buiten de bescherming vallen, worden expliciet in de beschrijving genoemd.  

 Korte historie

Blauwdruk herbouw stal, datum 1913, historisch bouwarchief Ouder-Amstel    

Herbouw van het voorhuis van het winterhuis, privé collectie eigenaar

De dorpskern Duivendrecht is ontstaan tijdens de middeleeuwse veenontginning. Duivendrecht heeft zich ontwikkeld langs de vroegere Duivendrechtsche Laan, de huidige Rijksstraatweg. De lintbebouwing was agrarisch van karakter en werd gedomineerd door boerderijen. Vanaf het begin van de 20e eeuw is het aangezicht van de Rijksstraatweg ingrijpend veranderd, omdat het lint Duivendrecht door de metropool Amsterdam opgenomen werd. Ten gevolge hiervan staat aan de Rijksstraatweg bebouwing uit alle decennia van de 20e eeuw die niet meer agrarisch, maar stedelijk van karakter is.

Boerderij Mijn Genoegen is ontstaan tussen 1832 en 1862, de architect en het bouwjaar zijn niet bekend. De koeienstal werd geheel herbouwd in 1913. De indeling van de woongedeelten van het zomer- en winterhuis werd in 1947 gewijzigd.[1] Tijdens deze verbouwing werd de voordeur in de zijgevel van het hoofdgebouw gerealiseerd. Het voorhuis is in de jaren ’80 van de 20e eeuw opnieuw opgetrokken en van paalfundering voorzien.[2] Hierbij zijn bestaande materialen, zoals de dakbedekking, deels hergebruikt. 

Beschrijving van het pand 

Omgeving

De omgeving van het pand bevat een oprijlaan met aan weerszijden lindebomen en aan de zijde van de Rijksstraatweg een smeedijzeren toegangshek. Op de noordelijke grens van het erf bevinden zich populieren (aangewezen als beschermd) en knotwilgen. In de directe omgeving bevinden zich historische waterlopen en het weidjespark, restanten van het voormalige weenweidegebied en uniek in de inmiddels hoog stedelijke context. 

Bebouwing

Het complex bestaat uit een zomerhuis met aangebouwde voormalige paardenstal en een hoofdgebouw (winterhuis) met aangebouwde voormalige koeienstal. Naast de boerderij staat nog de kapberg, welke eveneens binnen de bescherming valt. De andere bijgebouwen op het erf vallen buiten de bescherming. 

Hoofdgebouw (woning met koeienstal)

Het hoofdgebouw staat op een rechthoekig grondvlak, is één bouwlaag hoog en wordt afgesloten door een zadeldak bedekt met grijze kruispannen. Op de nok staan twee houten ventilatiekokers met puntdakje en piron. 

De gevels van het voorhuis zijn gestuct, de gevels van de koeienstal zijn opgetrokken uit schoon metselwerk in kruisverband. De zijgevels worden afgesloten door een houten bakgoot op stalen gootsteunen. 

Voorgevel

De voorgevel wordt aan beide zijden afgesloten door een pilaster met blokmotief. Op de begane grond bevinden zich drie zesruits schuifvensters. Op de verdieping is één zesruits schuifvenster. Een gestukte band siert de bovenzijde van elk venster. De daklijst is voorzien van windveren met siermotief en in de punt is een doorhangende makelaar met open gewerkte punten. Ter hoogte van de begane grondvloer zitten twee muurankers. 

Noordelijke zijgevel      

In de noordelijke zijgevel bevinden zich een zesruits schuifvenster een vierruits venster, de zijdeur naar de woning met bovenlicht, vier stalramen en een deur die toegang geeft tot de stal. In het rechterdeel van deze gevel bevinden zich nog twee stalramen. In de bovenzijde van de zijgevel van de stal bevinden zich rechthoekige ontluchtingsgaten. Ter hoogte van de verdiepingsvloer zitten muurankers. 

Zuidelijke zijgevel

Van de zuidelijke zijgevel wordt het stalgedeelte aan het zicht onttrokken door het naastgelegen zomerhuis. De zijgevel van de woning bevat een toegangsdeur met bovenlicht met hierin een gietijzeren levensboom. Aan weerszijden van de deur zitten staande vensters met bovenlicht. 

Achtergevel

In de achtergevel zitten op de begane grond drie deuren en twee stalramen en op de verdieping een laaddeur. Deze indeling is van monumentale waarde, want hij is typerend voor de achtergevel van een stal van het hallentype met centraal de deeldeur en aan weerszijden de groepdeuren. 

Interieur

Het interieur van het voorhuis van het winterhuis is in 1980 geheel gewijzigd en valt buiten de bescherming. In de boerderij bevinden zich monumentale elementen in de hal en in de schuur. 

De hal loopt over de hele breedte van het gebouw en zit op de grens tussen het woongedeelte en de stal. Deze ruimte heeft een granito vloer, plafonds met stucwerkmotief, tegellambrisering en paneeldeuren met houtimitatie. 

In de schuur bevindt zich de gebintconstructie waaraan we de indeling van de standsplaatsen van de koeien kunnen aflezen. Het ventilatiesysteem met de gevelopeningen en twee luchtkokers in de verdiepingsvloer is nog aanwezig.  De kapconstructie verkeert in originele en gave staat. De schuur heeft een rieten dakbeschot. 

Naast de boerderij staat de kapberg met piramidevormig verstelbaar dak en vier stalen palen. De kapberg is uitgevoerd in plaatmateriaal en staal. De kapberg is van monumentale waarde vanwege zijn kenmerkende verschijningsvorm en silhouet dat bepalend is voor het aangezicht van het boerenerf. Een kapberg is kenmerkend voor de inrichting van het erf, doch de specifieke locatie van de kapberg op het erf is niet monumentaal. Kapbergen werden namelijk van oorsprong verplaatst wanneer de bedrijfsvoering daarom vroeg. De kapberg ontleent cultuurhistorische waarde als agrarisch object met een verstelbare kap. Dit functionele aspect met de bijbehorende technische uitvoering is van monumentale waarde. 

Zomerhuis           

Het zomerhuis bestaat uit één bouwlaag en een kap en staat op een rechthoekige plattegrond. Het pand is opgetrokken uit schoon metselwerk, de voorgevel is gepleisterd. Het zadeldak is bedekt met grijze pannen. Centraal op de nok staat een gemetselde schoorsteen. 

Voorgevel

In het tussenlid tussen hoofdgebouw en zomerhuis zit de entree van de zomerwoning. In deze paneeldeur zitten twee staande ruiten met smeedijzeren sierroosters. In de voorgevel van het zomerhuis zitten twee staande schuifvensters met houten zes-ruits kozijnen. In de geveltop zit een rond raam. Het dak heeft een breed overstek, de gordingen zitten in het zicht. Het is afgewerkt met windveren met houtsnijwerk en een doorhangende en opengewerkte makelaar. 

  Zuidelijke zijgevel Links in de gevel is een gestukt deel, dit is de voormalige paardenstal. Hierin zit een staand, zes-ruits venster. Verdeeld over de gevel van het zomerhuis zitten drie halfronde ijzeren stalramen en twee later toegevoegde ramen. De gevel wordt aan de bovenzijde afgesloten door een houden bakgoot op geprofileerde klossen.     

Achtergevel

De achtergevel is gestukt. Rechts op de begane grond zit een staand zes-ruits venster, in de topgevel zit centraal een vier-ruits venster. Het dak heeft een breed overstek, de gordingen zitten in het zicht. Het dak is afgewerkt met eenvoudige windveren. 

Noordelijke zijgevel

De noordelijke zijgevel bestaat uit de gepleisterde aanbouw rechts, met hierin een deur en een klein venster. De gevel van het zomerhuis bestaat uit schoon metselwerk en bevat twee kleine ramen. De noordgevel wordt aan de bovenzijde afgesloten door een houten bakgoot op geprofileerde klossen.  

Interieur

Het interieur van het zomerhuis valt binnen de bescherming en bevat monumentale elementen zoals de granito vloer in de gang, welke doorloopt naar de gang van het hoofdgebouw. De doorgang richting hoofdgebouw is zichtbaar, maar dichtgezet. Een deel van de paneeldeuren is behouden gebleven. De andere deuren zijn vervangen. In de gang zit een stukwerk element in het plafond en een deel van de muren van de hal is betimmerd. In zowel de kamer als de keuken bevindt zich een zwart granieten schouw. Het huis heeft een gordingenkap met houten dakbeschot, welke eveneens binnen de bescherming vallen.


[1] Bouwvergunningenarchief gemeente Ouder-Amstel Rijksstraatweg 186 OU 00002726

[2] Bouwvergunningenarchief gemeente Ouder-Amstel Rijksstraatweg 186 OU 00025698