Ga naar de inhoud

Gemeentelijk monument: Het huis van de bovenmeester

Gegevens

Adres:Rijksstraatweg 127, 115AP Duivendrecht
Kadastraal nr.Sectie B, perceel 1605
Gemeente:Ouder-Amstel
Bouwjaar:1919
Architect:Gebroeders van der Bijl
Oorspronkelijke functie:Woning van de bovenmeester
Huidige functie:Particuliere woning
Datum van opname:06-08-2017

Kadastrale kaart

Waardering

Cultuurhistorische waarde

Het voormalige huis van de bovenmeester is tot stand gekomen in een tijd dat de school als instituut en het beroep leraar een belangrijke sociale status hadden. Door de hoge status van de bovenmeester werd er een woning voor hem gerealiseerd van passend formaat en met een passende uitstraling. Vanuit deze historische context kan aan het pand cultuurhistorische waarde toegekend worden.

Stedenbouwkundige, landschappelijke en ensemble waarde

De voormalige Schoolmeesterswoning vormt samen met de Protestantse kerk en de Oude School een stedenbouwkundig ensemble. Deze gebouwen, die alle drie een belangrijke sociale functie binnen het dorpsleven hadden, lagen langs de belangrijkste doorgangsroute van Duivendrecht, namelijk de Rijksstraatweg. Hiermee kan aan het huis van de bovenmeester een hoge stedenbouwkundige waarde toegekend worden. In relatie tot de kerk en de school is er sprake van een ensemblewaarde.

Architectonische waarde

Het huis van de bovenmeester is opgetrokken in traditionele baksteenarchitectuur met invloeden van de Engelse Landschapsstijl. Het combineren van verschillende bouwstijlen in één ontwerp kenmerkt de Nederlandse bouwkunst van het eerste kwart van de 20e eeuw. Bovendien is het pand met zorg gedetailleerd en kent het een hoge afwerkingskwaliteit. Om voornoemde redenen kan aan het huis van de bovenmeester een hoge architectonische waarde toegekend worden.

Bijzonderheid en zeldzaamheid

De bebouwing langs de Rijksstraatweg is grotendeels in de 20e eeuw ontstaan en bestaat (met uitzondering van oudere bebouwing) uit aaneengesloten woningblokken. Het huis van de bovenmeester is een vrijstaande woning op een ruim perceel en is in deze context bijzonder te noemen.

Gaafheid

Tijdens recente verbouwingen en restauraties is men met zorg voor detaillering en materialisatie te werk gegaan, hierdoor verkeert het huis in bijzonder gave staat. Het pand is op historiserende wijze gerestaureerd.

Het voormalige huis van de bovenmeester is tot stand gekomen in een tijd dat de school als instituut en het beroep leraar een belangrijke sociale status hadden. Door de hoge status van de bovenmeester werd er een woning voor hem gerealiseerd van passend formaat en met een passende uitstraling. Vanuit deze historische context kan aan het pand cultuurhistorische waarde toegekend worden.

Korte historie

De dorpskern Duivendrecht is ontstaan tijdens de middeleeuwse veenontginning. Duivendrecht heeft zich ontwikkeld langs de vroegere Duivendrechtsche Laan, de huidige Rijksstraatweg. De lintbebouwing was agrarisch van karakter en werd gedomineerd door boerderijen. Vanaf het begin van de 20e eeuw is het aangezicht van de Rijksstraatweg ingrijpend veranderd, omdat het lint Duivendrecht door de metropool Amsterdam opgenomen werd. Ten gevolge hiervan staat aan de Rijksstraatweg bebouwing uit alle decennia van de 20e eeuw die niet meer agrarisch, maar stedelijk van karakter is. Het huis van de bovenmeester te Duivendrecht is gebouwd in 1919 naar een ontwerp van de gebroeders Van der Bijl.

Het huis vormt een ensemble met de Oude School (1923-1924) en de Protestantse kerk (1923-1924). De drie gebouwen komen voort uit de verzuilde samenleving van het begin van de 20e eeuw en het sociale voorzieningenstelsel dat hierbij hoorde. Dit ensemble herinnert aan de stedenbouwkundige functie van de Rijksstraatweg als belangrijke doorgangsroute in voorgaande eeuwen.

Het huis van de bovenmeester is als zodanig in gebruik geweest tot 1973, het jaar dat de bijbehorende school werd gesloten. Daarna is het huis in gebruik genomen als particuliere woning.

Bouwtekening 1919, Bouwvergunningen archief Gemeente Ouder-Amstel, Rijksstraatweg 127, OU00000026

Beschrijving van het pand

Omgeving

Het huis van de bovenmeester is gelegen aan de oostzijde van de Rijksstraatweg. Het perceel wordt begrensd door een origineel smeedijzeren hekwerk. Rechts van de woning staat de Protestantse Kerk en op een perceel achter de kerk staat de Oude School. Waardevol is het smeedijzeren hek dat op de voorzijde van het perceel staat, eenzelfde hek staat op de voorzijde van het perceel van Protestantse Kerk.

Bebouwing

De woning staat op een samengestelde plattegrond en heeft een samengestelde kap bedekt met oranje kruispannen (recent vernieuwd) en voorzien van twee gemetselde schoorstenen. De nokeinden zijn voorzien van een piron. De gevels zijn opgetrokken uit schoonmetselwerk in kruisverband. Tegen de noordgevel is een 20e-eeuwse aanbouw gerealiseerd, welke uitgesloten wordt van de bescherming. De ramen van de woning zijn op historiserende wijze vernieuwd en van dubbel glas voorzien. De ramen zijn voorzien van een gemetselde onderdorpel en een natuurstenen latei.

Voorgevel (westgevel)

Het linkerdeel van de voorgevel bestaat uit de puntgevel van een steekkap. Op de begane grond is geheel links een staand venster met bovenlicht met

roedeverdeling. Rechts hiervan is de voordeur. Boven het raam en de deur is een luifel aangebracht, met zink bedekt. Op de eerste verdieping bevindt zich een staand stolpraam, bestaande uit twee lichten met 4-ruits bovenlichten. De dakrand van de steekkap is voorzien van rechte windveren en een doorhangende makelaar die dichtgezet is met houtsnijwerk.

Rechts in de gevel bevindt zich op de begane grond een groot liggend raam bestaande uit drie ruiten met bovenlichten met roedeverdeling. Op de verdieping bevindt zich een balkon met smeedijzeren balkonhek en dubbele balkondeuren in een dakkapel.                

Zuidgevel (rechter zijgevel)

In de zuidgevel zitten op de begane grond twee staande vensters en in de verdieping twee staande vensters. De samengestelde kap heeft aan de zuidzijde een wolfseind waarin een dakkapel is aangebracht. De dakkapel valt buiten de bescherming.

Oostgevel (achtergevel)

In de achtergevel bevinden zich op de begane grond openslaande deuren met drie-ruits bovenlicht. In het rechterdeel van de gevel zit de keukendeur met geheel rechts het keukenraam. Rechts van de gevel (aan de noordzijde) is de aanbouw. In het dak zit links een dakraam en rechts een grote dakkapel die buiten de bescherming valt.

Noordgevel

De noordgevel is aangepast ten behoeve van de uitbouw die aan de noordzijde van de woning geplaatst is. Links op de begane grond bevindt zich de uitbouw.

Rechts op de begane grond bevindt zich in de noordgevel een staand venster. Centraal in de noordgevel is een dakkapel ontstaan omdat het metselwerk doorgetrokken is tot de eerste verdieping. In de dakkapel zit links een staand 8ruits venster en rechts een kleiner staand venster met 2-ruits bovenlicht. In het noordelijk zijdakvlak bevindt zich een dakraam.

Interieur

De originele plattegrond is op de begane grond in grote lijnen behouden gebleven, echter er is een aanbouw gerealiseerd en de en-suite-deuren in de woonkamer zijn verwijderd. De plattegrond op de verdieping is ongewijzigd. In het interieur bevinden zich waardevolle details zoals de kapconstructie de balklaag van de zolderverdieping, originele paneeldeuren met kozijnen, de trap met balustrade, zwart granieten schouwen en lambrisering van glansverf.