Gegevens
Protestantse Kerk
| Adres: | Rijksstraatweg 129, 115AP Duivendrecht |
| Kadastraal nr. | Sectie B, perceel 1603 |
| Gemeente: | Ouder Amstel |
| Bouwjaar: | 1923-1924 |
| Architect: | Joh. G. Landman, Den Haag |
| Oorspronkelijke functie: | Protestantse kerk |
| Huidige functie: | Protestantse kerk |
| Datum van opname: | 07-07-2017 |
Kadastrale kaart
Waardering
Cultuurhistorische waarde
De Protestantse Kerk kent een grote cultuurhistorische waarde. Het gebouw is tot stand gekomen in een tijd dat de Duivendrechtse samenleving verzuild was en dat de kerk een van de belangrijkste instituten in het dorp was.
Stedenbouwkundige, landschappelijke en ensemble waarde
De Protestantse Kerk vormt samen met de Oude School en het huis van de bovenmeester een stedenbouwkundig ensemble. Deze gebouwen, die gerelateerd zijn aan sociale functies, lagen langs de belangrijkste doorgangsroute van Duivendrecht, namelijk de Rijksstraatweg. Bovendien zijn de drie gebouwen de basis van de huidige stedenbouwkundige structuur, omdat de belendende bebouwing op de bestaande situatie aangesloten is. Hiermee kan aan kerk een hoge stedenbouwkundige waarde toegekend worden.
Architectonische waarde
De architectuur van de Protestantse Kerk is exemplarisch voor de Nederlandse bouwkunst van het Interbellum, dit komt onder andere tot uitdrukking in de kenmerkende ladderramen en de details in het metselwerk. Het gebouw is om deze reden van hoge architectonische waarde.
Bijzonderheid en zeldzaamheid
Aangezien Duivendrecht in de 20e eeuw een grote groei doorging, treffen we hier bouwwerken van alle fasen van de 20e eeuw aan. De Protestantse Kerk is een goed voorbeeld van de bouwkunst van het Interbellum en is een belangrijke schakel in het architectonische spectrum van Duivendrecht. Hiermee kan aan de Protestantse Kerk een hoge waarde van bijzonderheid toegekend worden.
Gaafheid
De oorspronkelijke architectuur en constructie zijn goed bewaard gebleven en zijn in hun geheel herkenbaar. De kerkzaal met het driepasgewelf en de daarbij behorende ruimtelijkheid zijn gaaf behouden gebleven en zijn van monumentale waarde. De later toegevoegde elementen, zoals het podium, het meubilair en het orgel vallen buiten de bescherming.
Korte historie
De dorpskern Duivendrecht is ontstaan tijdens de middeleeuwse veenontginning. Duivendrecht heeft zich ontwikkeld langs de vroegere Duivendrechtsche Laan, de huidige Rijksstraatweg. De lintbebouwing was agrarisch van karakter en werd gedomineerd door boerderijen. Vanaf het begin van de 20e eeuw is het aangezicht van de Rijksstraatweg ingrijpend veranderd, omdat het lint Duivendrecht door de metropool Amsterdam opgenomen werd. Ten gevolge hiervan staat aan de Rijksstraatweg bebouwing uit alle decennia van de 20e eeuw die niet meer agrarisch, maar stedelijk van karakter is. De Protestantse Kerk te Duivendrecht is gebouwd in de periode 1923-1924 naar een ontwerp van Joh. G. Landman. De kerk vormt een ensemble met de Oude School (1923-1924) en de Schoolmeesterswoning (1919). De drie gebouwen komen voort uit de verzuilde samenleving van het begin van de 20e eeuw en het sociale voorzieningenstelsel dat hierbij hoorde. De drie gebouwen vormen vanuit maatschappelijk en functioneel opzicht een ensemble. In architectonisch opzicht is er eveneens sprake van een ensemble, aangezien de drie gebouwen allemaal kenmerkend zijn voor de architectuur van het Interbellum. Opvallend is echter, dat ze allemaal door een andere architect ontworpen zijn
Bouwtekening 1923, Bouwvergunningen archief Ouder-Amstel, Rijksstraatweg 129, OU00000279
Beschrijving van het pand
Omgeving
De kerk is gelegen aan de oostzijde van de Rijksstraatweg. Links van de kerk staat het huis van de bovenmeester en op een perceel achter de kerk staat de Oude School. Waardevol is het smeedijzeren hek dat op de voorzijde van het perceel staat, eenzelfde hek staat op de voorzijde van het perceel van het huis van de bovenmeester.
Bebouwing
De kerk is opgebouwd als zaalkerk op een rechthoekig grondvlak met de nok loodrecht op de straat. Het pand is opgetrokken uit schoonmetselwerk en wordt afgesloten door een zadeldak bedekt met rode pannen. In beide dakvlakken bevindt zich een dakkapel met ventilatierooster en op de nok staat een dakruiter met kerkklok. Aan de voorzijde bevindt zich een uitbouw met ingang, aan de achterzijde bevindt zich een uitbouw met kantine.
Westgevel
Centraal in de westgevel bevindt zich de ingang in een uitbouw met topgevel. Boven de dubbele deur is veel later een wat lompe luifel aangebracht. Aan weerszijden van de ingang bevindt zich een tweeledig zes-ruits ladderraam. In de punt is een ruitvormig raam. De dakrand is afgewerkt met een zaagtandmotief en een getrapt verloop in het metselwerk. De voorgevel wordt aan beide zijden beëindigd door de steunberen van de zijgevel. Deze zijn hoger dan de goot en zijn in de top van siermetselwerk voorzien.
Zuidgevel
De zuidgevel is vier traveeën breed en wordt door vijf steunberen verdeeld in deze vier vlakken. In de linker travee bevinden zich twee ramen boven elkaar. Het onderste is een drieledig 6-ruits ladderraam. Het bovenste is een drieledig 9-ruits ladderraam. In de overige traveeën bevinden zich drieledige 24-ruits ramen. De ramen worden aan de bovenzijde afgesloten door een rollaag en aan de onderzijde door een gemetselde onderdorpel. Het muurwerk wordt aan de bovenzijde gesierd door een getrapt verloop in het metselwerk en een bloktandmotief.
Noordgevel
De noordgevel is een gespiegelde versie van de zuidgevel. Links tegen de noordgevel bevindt zich de ingang naar de aangebouwde kantine.
Oostgevel
De oostgevel bestaat uit een blinde muur die deels aan het zicht onttrokken wordt door de aanbouw. In de punt zit een ruitvormig raam. De dakranden worden gesierd door een zaagtandmotief en een getrapt verloop in het metselwerk. Conform de opbouw van de westgevel, wordt de oostgevel aan beide zijden beëindigd door de steunberen die hoger opgetrokken zijn dan de goot en die in de top van siermetselwerk zijn voorzien.
Interieur
De kapconstructie is origineel en verkeert in goede staat. De kerkzaal is van een getimmerd driepas-gewelf voorzien.